Złota godzina – czyli najlepszy czas na zdjęcia

Większość fotografów jest zgodna: złota godzina to doskonały czas na zdjęcia plenerowe.

Na jakie warunki oświetleniowe można wówczas liczyć? Kiedy dokładnie zaczyna się złota godzina i jak wykorzystać jej potencjał? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć.

Złota godzina – co to takiego?

Pewnie kojarzysz wiele ujęć plenerowych, które aż skrzą się od złotych promieni słońca. Fotografie tego typu są bardzo ciepłe, aż przyjemnie się na nie patrzy, a wszystko to właśnie zasługa złotej godziny, która jest doskonałym momentem na wykonanie sesji plenerowej.

Jak już się z pewnością domyślasz, złota godzina to właśnie ten moment, w którym światło słoneczne jest tak ciepłe i przyjemne, że nadaje otoczeniu bardzo ciepły odcień.

Moment ten, wbrew nazwie, wcale nie musi trwać równo godzinę w ciągu dnia. Powiem więcej: dokładny moment zaistnienia złotej godziny, jak również czas jej trwania zależy od pory roku, pogody, a nawet od szerokości geograficznej. W skrócie i uproszczeniu można ją jednak wyznaczyć w pewnym przybliżeniu – złota godzina to chwila towarzysząca wschodzącemu słońcu, czas w trakcie jego trwania i tuż po nim, ale też chwila tuż przed zachodem słońca i w jego trakcie.

Dlaczego złota godzina to tak doskonały czas na zdjęcia?

Dobre zdjęcia, także plenerowe, można wykonać o różnych porach dnia, ale to właśnie złota godzina cieszy się zasłużoną sławą wśród profesjonalistów i amatorów.

Co jest w niej tak wyjątkowego? Spróbuj przypomnieć sobie widok wschodzącego lub zachodzącego słońca, szczególnie w malowniczym miejscu, gdy powietrze wokół jest czyste i rześkie… świat wygląda wówczas zdecydowanie cieplej i bardziej efektownie, prawda? Właśnie to możesz uwiecznić na zdjęciach w trakcie złotej godziny.

Złota godzina = piękne, ciepłe, złociste światło, które nadaje zdjęciom malowniczy klimat.
Podczas złotej godziny ilość światła jest bardzo duża, co ułatwia spontaniczne fotografowanie z ręki.
Te same miejsca, widziane podczas złotej godziny, wyglądają zupełnie inaczej niż w ciągu dnia. Są bardziej atrakcyjne, a przez to jest to świetny czas do wykonywania zdjęć reklamowych (na przykład do katalogów turystycznych albo wówczas, gdy zechcesz sprzedać działkę lub dom).
Złota godzina zapewnia bardzo przyjemne światło do fotografii ślubnej, rodzinnej i do portretów.

Oczywiście wykonywanie zdjęć o tej konkretnej porze dnia ma o wiele więcej zalet i pewnie każdy fotograf może dorzucić kilka własnych uwag na ten temat, dlatego zdecydowanie warto polować na złote światło.

Kiedy fotografować, czyli o której godzinie mamy złote światło?

Jak już wspomniałem, czas trwania oraz dokładny moment rozpoczęcia złotej godziny zależy od kilku czynników, a mianowicie:

Od szerokości geograficznej – im bliżej równika się znajdujesz, tym krótszy będzie czas trwania złotej godziny (przy równiku to zaledwie kilka minut).
Od pory roku, ale też od pogody i… od stopnia zanieczyszczenia powietrza. W gęstej mgle i smogu także można liczyć na malownicze ujęcia, ale raczej nie będą złociste.
Od ukształtowania terenu – jeśli słońce ma wynurzyć się zza bardzo wysokiego pagórka, całkiem możliwe, że światło, które w końcu rzuci na fotografowany teren wcale nie będzie już złociste.

Złota godzina w Polsce trwa od około 60 minut w grudniu do nawet 120 minut w czerwcu (oczywiście, gdy zsumujemy poranną złotą godzinę i wieczorną). Jeśli zaś chodzi o dokładny czas jej rozpoczęcia i zakończenia, to wyznaczyć go należy na podstawie godziny, o której ma nastąpić wschód i zachód słońca danego dnia. Oczywiście nie trzeba przeprowadzać kalkulacji ręcznie ani nawet sprawdzać informacji o dokładnej porze wschodu słońca – wystarczy rzut oka na odpowiednią stronę internetową lub aplikację, które wytyczą odpowiedni moment do fotografowania.

Złota i niebieska godzina online

Jeśli zależy Ci na zaplanowaniu sesji w złocistych albo błękitnych warunkach oświetleniowych, koniecznie sprawdź z wyprzedzeniem, o jakiej porze zastaniesz odpowiednie światło w miejscu wybranym na sesję. Jak to zrobić? Sposobów jest kilka:

Sprawdzenie prognozy pogody wraz z informację o tym, o której nastąpi wschód i zachód słońca – takie informacje często bywają podawane w najzwyklejszych serwisach informacyjnych oraz w sieci. Znając te dane, można wybrać odpowiedni dzień na zdjęcia (ładna pogoda, bez deszczu) i zjawić się na miejscu jeszcze przed wschodem słońca lub na dłuższą chwilę przed zachodem.
Skorzystanie z kalkulatora online do wytyczania pory rozpoczęcia się złotej lub niebieskiej godziny – można go znaleźć tutaj: https://jekophoto.eu/tools/twilight-calculator-blue-hour-golden-hour/ to łatwy w obsłudze kalkulator golden hour, do którego należy tylko wprowadzić miejscowość oraz datę, a także wybrać z listy rozwijanej, czy interesuje Cię złota godzina, czy może niebieska. Po wybraniu opcji, należy jeszcze kliknąć przycisk „submit” i gotowe.
Skorzystanie z aplikacji Magic Hour / Golden Hour – jest ich kilka na wszelkie systemy operacyjne. Dla urządzeń Apple będzie to: https://apps.apple.com/us/app/magic-hour/id482426006 dla Androida można polecić: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.simplaapliko.goldenhour&hl=pl oraz https://play.google.com/store/apps/details?id=pl.guteklabs.phototime&hl=en_US – każda z nich jest intuicyjna w obsłudze i umożliwia łatwe wytyczenie odpowiedniej pory na sesję zdjęciową.
Wyszukanie gotowej informacji pod hasłem „złota godzina dziś” albo „złota godzina – o której” – warto dodać też nazwę miasta przy wyszukiwanej frazie, by szybko wygooglować potrzebną informację.

Jak widzisz, ustalenie czasu występowania złotej godziny wcale nie jest trudne – niemal wszystko zrobi za ciebie technologia. Warto jednak pamiętać o tym, że nawet najlepsza aplikacja nie przewidzi, czy akurat w danym miejscu nie wystąpi niespodziewane zachmurzenie danego dnia, co może nieco pokrzyżować szyki. Mimo wszystko warto polować na złote światło dla efektów, jakie zapewnia.

Złota godzina – ustawienia aparatu

Fotografowanie w trakcie złotej lub niebieskiej godziny jest bardzo powszechne, ale wymaga jednak pewnych umiejętności, by efekty były zjawiskowe. Oto kilka rad, które pomogą zrobić lepsze zdjęcia przy złotym świetle:

Jeśli możesz, weź ze sobą statyw. Jeśli go nie masz, możesz spróbować wykorzystać w tej roli elementy otoczenia (murek, pniak, kamień – w zależności od tego, co fotografujesz).
Wykonuj zdjęcia w RAW-ach. Wówczas masz znacznie większe pole do popisu przy ich obróbce.
Skorzystaj z manualnych ustawień balansu bieli i ustaw temperaturę barwową na 6000 lub 7000 kelwinów. To da Ci podgląd na żywo, jakie faktycznie warunki oświetleniowe są w otoczeniu. Automatyka w wyznaczaniu tego parametru często zawodzi podczas złotej godziny.
Jeśli zdjęcia są za jasne, spróbuj skorygować ekspozycję (na przykład do -1 lub -2), co lekko przyciemni fotografię.
Rób zdjęcia pod światło – to właśnie ten moment, gdy doskonale wychodzą.
Spróbuj posłużyć się jasnym obiektywem z niską przysłoną, by uzyskać nie tylko złociste zdjęcie, ale też majestatyczny efekt bokeh.

Oczywiście podczas złotej godziny można posłużyć się nie tylko lustrzanką cyfrową lub bezlusterkowcem o zaawansowanych możliwościach technicznych. To dobry czas także na zrobienie kilku ujęć kompaktem lub smartfonem.

Niebieska godzina

Przeciwieństwem złotej godziny jest niebieska godzina. Barwa niebieska jest, z resztą, przeciwieństwem barwy żółtej na kole barw, ale godzina złota i niebieska występują po sobie.

Czym jest blue hour?

Niebieska godzina to te momenty w ciągu dnia, gdy światło jest już albo jeszcze za linią horyzontu, a przez to otoczenie jest oświetlone w specyficzny sposób – dominują odcienie niebieskiego. Zdjęcia wykonywane wówczas są mocno nasycone kolorem niebieskim, chłodne i klimatyczne. Szczególnie ciekawie wyglądają, gdy skontrastuje się je z kadrami, które wykonano podczas golden hour.

Blue hour to lekki półmrok, ale nie całkowita ciemność. O poranku jest to moment przed wschodem słońca, a wieczorem tuż po zakończeniu złotej godziny, ale jeszcze przed zapadnięciem zmroku. Obie pory dnia płynnie przez siebie przenikają. Możliwe jest więc uchwycenie właśnie tego momentu przechodzenia blue hour w golden hour o poranku i złotej godziny w niebieską wieczorem.

Dokładne wyznaczenie czasu rozpoczęcia niebieskiej godziny jest możliwe przy pomocy wspomnianych wcześniej aplikacji lub stron internetowych. Warto jednak pamiętać o tym, że blue hour jest znacznie krótsza niż złota godzina – najczęściej jest to kwadrans.

Fotografia plenerowa, przyrodnicza, rodzinna, portretowa i ślubna wiele zyskują, gdy można zrealizować sesję z uwzględnieniem złotej i niebieskiej godziny. Jednak nie tylko te dziedziny fotografii mogą na tym skorzystać. Równie ciekawie prezentuje się architektura, zdjęcia sytuacyjne do social media lub reklamowe o tych porach dnia. Rozpoznawanie odpowiedniej pory do robienia zdjęć może być dobrym uzupełnieniem praktyk fotografa.